Thơ Vũ Hoàng Chương

đến khúc quanh rồi ________________________________________ Biết em từ thuở mới mười hai Từ thuở em còn tóc xõa vai Son phấn chưa dùng gương lược biếng Nửa phần ham học nửa ham chơi. Khoe hồng thắm mặc người trang điểm Vẻ em xinh kiều diễm thiên nhiên Lòng không bận chút lo phiền Trò chơi "bịt mắt"... em quên tháng ngày. Bông đào mỉm chưa say gỗ đá Tuổi dậy thì trên má chưa căng Núi cao chưa động nguồn băng Đêm xanh đâu dễ tuần trăng vội tròn. Cô thiếu nữ như còn lẩn bóng Dưới nụ cười trong giọng trẻ thơ Khi đùa khi học nhởn nhơ Gấm hoa đầy một giấc mơ êm đềm. Hoa xuân lần lượt nở bên thềm Vẻ gấm càng khoe lộng lẫy thêm Nhưng cũng theo xuân dần đổi khác Tâm hồn, hy vọng, với đời em! Lượt phấn điểm hồng thêm gò má Cặp môi đào nay đã thắm son Tuổi xuân gần tới trăng tròn Tóc mây em quấn, đầu còn xõa vai! Em chẳng còn ham chơi như trước Nhịp máu rung trời nước đâu đâu Có khi ngồi lặng giờ lâu Vẩn vơ nét bút đường khâu ngại ngùng. Xiết bao vẻ thẹn thùng e lệ Trong làn thu cô bé năm xưa Ai đem sầu muộn dăng tơ Làm phai giấc mộng ngây thơ độ nào? Chi đã vội gieo vào tiếng hát Những buồn thương khao khát không đâu? Giục chi tươi thắm lên màu Cho hoa đẹp sớm để mau hoa tàn? Kiều-Thu! nghe chăng tôi than van? Đến khúc quanh rồi, em hãy khoan! Dừng gót nghe tình tôi trải rộng Thành thơ trên mỗi bước em đàn! Rồi em đi hết Thời-gian Hương say còn ủ mãi bàn chân hoa. ________________________________________ Hànội 1936 cũng vì em ________________________________________ Em cười bảo: "Sao anh nhớ mãi Từng chi tiết nhỏ quãng đời xưa? Vui chuyện sao anh thường nhắc lại Những lúc em còn tuổi ấu thơ? Em thì chuyện cũ em quên hết Vì em độ ấy mới mười hai, Ngoài sự nô đùa em chẳng biết Không buồn dĩ vãng mộng tương lai. Nếu anh, từng ngón tay khoan nhặt, Chẳng lượm dần bao kỷ niệm xưa Trong lớp tàn tro ngày đã tắt, Thì em chẳng nhớ đến bao giờ!" Ôi Kiều-Thu! hồn em trong sạch Vui sống yêu đời tuổi trẻ thơ Ham mê chúng bạn, mê đèn sách Không chút mây buồn gợn giấc mơ. Em quên hết? Quên là phải chứ! Đời em đâu thiếu những êm đềm! Nhưng kiếp u sầu, tôi gắng giữ Chút tàn tro ngày sống bên em. Tôi chẳng bao giờ quên giọng học Đổ tuyết băng trên mộng hồn tôi Trong những buổi trưa hè mệt nhọc Hay lúc tan canh bướm lạc loài. Tôi nhớ buổi chiều đông mưa gió Nhà lan vắng vẻ một mình em Tựa gối hồng thêu say giấc ngủ Ngoài song dần tỏa bức rèm đêm. Lá thư gởi bạn đầy mong nhớ Em để bên giường, chưa viết xong, Gió chợt thoảng qua rèm, khẽ mở Đưa bay tờ giấy đến môi hồng. Chớm lạnh, giật mình em tỉnh giấc Bàng hoàng tay giữ bức tiên hoa Vuốt mớ tóc lơi, em khẽ đọc... - "Trời, thư ai viết gởi cho ta?" Lúc ấy ngọn đèn xanh lả lướt Về hùa theo ngọn gió đưa tin Trên má đào xinh như bỡn cợt Muôn màu tia sáng mập mờ in... Ngày tắt nối đêm tàn chẳng lại Nhưng tôi còn yêu nhớ viển vông Ôm khối tình xa xưa mãi mãi Kiều-Thu em! có hiểu gì không? Rồi đây em còn nhớ tôi không? Còn nhớ tôi, khi trên cặp môi hồng Trên hơi thở hương đưa dài vạn dặm Và trên giọng hát điên rồ say đắm, Gió xuân bay dần thổi rụng tơi bời Cánh hoa non ngày thơ ấu mê chơi! Khi bức rèm tuổi xanh mơ mộng Đã cuốn dần theo Thời-gian mau chóng Để lộ màu tươi lộng lẫy không hai! Khi mớ tóc mun không xòa rủ trên vai Như trước nữa! Khi lòng em thay đổi! Vì ngày xuân mang luôn hy vọng mới Cho tâm hồn... Khi cô bé hôm nay Chưa một ai ca tụng mê say Đã trở thành trang thiếu nữ Có phép thu hồn trong sóng thu tình tứ, Khi vẻ phong lưu tuyệt sắc của giai nhân Đã điểm nên tranh đã dệt nên vần Đã rung nên muôn lời ca điệu hát Trong lòng kẻ xưa nay lạnh nhạt Hay vô tình cả với nàng Thơ Hay chẳng biết văn chương nghệ thuật bao giờ, Khi ấy, khi đời em đầy mộng tưởng Như thủy trào dâng biển lớn mênh mông Đắm đuối trong tương lai những giờ vui sẽ hưởng Không biết em còn nhớ đến tôi không? Riêng tôi sống cuộc đời vô vị Khắc nỗi buồn u ẩn từ lâu. Tôi ngao ngán thờ ơ, khinh bỉ Hết!... Không hy vọng chẳng mong cầu. Ôm khối hận gia đình trĩu nặng Tôi căm hờn thù ghét hôn nhân Lang thang sống giữa vùng im lặng Chuỗi ngày tan tác mảnh phù vân Cho đến lúc vì em, tôi được Thấy mùa xuân thoảng vị men say Tôi khao khát rồi tôi mơ ước Chén rượu Tương-lai hạnh phúc đầy. Và rất muốn quên đời dĩ vãng Để hồn nhiên theo giấc mơ yêu Như sau trận cuồng phong buổi sáng Đơn độc thuyền con tạm nghỉ chèo. Bên bờ ấm áp xuân phơi phới Sửa mui bồng lau vết phong ba Đắm thân trúc vào hương nắng mới Vào sắc mây trên nước la đà. Nhưng một ngày kia thuyền bỏ bến Đi tìm giông bão chốn xa xôi Vì kiếp giang hồ chưa đến hẹn Nên hưởng êm đềm khoảnh khắc thôi. Cũng như lúc mảnh hồn trong trắng Với tình si trao hết cho em Tôi lại bơ vơ đường quạnh vắng Chiếc lá khô tàn mặc gió đem. Ôi, một kẻ đi-đày tuyệt vọng Suốt đời Số-mệnh chẳng buông tha, Tôi theo đuổi chút gì vang bóng Yêu vui hồi hộp những ngày qua. Tôi không quên... dù em chẳng nhớ Rằng vì em tôi biết yêu đương! Nếu rồi đây trong đời mưa gió Một vài tia nắng xé màn sương, Đem lại cho lòng tôi nguội lạnh Hơi tàn dịu ấm của thời xưa; Nếu trên bước đường xa hiu quạnh Tôi không ngao ngán tháng năm thừa, Để gượng sống so dây Thi-nhạc Cao dâng lời thảm khúc bi ca Cho rung động Loài Người tệ bạc... Cũng vì em, Tình của đôi ta! ________________________________________ Hànội 1936 tình thứ nhất ________________________________________ Xuân đắm trong mơ... một buổi chiều Bên em anh thấy sóng lòng xiêu Mê man giãi hết tình u ẩn Trong lúc điên rồ anh quá yêu. Vì anh vẫn ước: Chẳng bao giờ Em hiểu tình ta, nhắc chuyện xưa. Anh sợ đời anh đầy lệ tủi Không làm vui được em ngây thơ. Nhưng anh tha thiết, có ngờ đâu Một khắc tan hoang ý buổi đầu Anh đã đem dâng tình thứ nhất Đáy lòng chôn chặt tự bao lâu. Em cười... chế riễu: "Anh thường bảo Ưa kiếp giang hồ sống lẻ loi; Sao anh nghĩ đến tình duyên sớm, Gạn hỏi chiều nay chuyện lứa đôi?" Cười cợt nhưng lòng bao cảm động Ngập ngừng trên má lệ long lanh. Thổn thức, tim em thầm mách lẻo Rằng em giây phút đã yêu anh. Hỡi ơi một phút giây huyền ảo Đủ dẹp lòng anh sóng gió yên! Anh sẽ trầm luân ngàn kiếp nhớ, Cho dẫu ngày mai em lãng quên. ________________________________________ Hànội 1936 màu say ________________________________________ Mợ bảo: "Cuối thu lạnh đấy, Hàng "len" về đã nhiều rồi; Con tiện đi cùng anh ấy, Xem màu cắt áo đi thôi! Em nhìn anh, cười bĩu môi; Giống hệt ba năm về trước Ngắm gương rẽ thử đường ngôi Chỉ sợ anh nhìn thấy được... Ai biết chiều nay sánh bước Hàng-Ngang Hàng-Trống Hàng-Khay! Cả một trời anh mơ ước Mở trong tà áo em bay. Anh và em cùng nắm tay Hà-nội lên đèn sáng rực. Má hồng như có men say Ủ một mùa hoa thơm phức. Mỗi bước em càng nao nức Nhủ anh: "Màu đỏ Rượu-vang Là màu em mê hết sức." Anh cười: "Chính đó thời trang." Đủ màu "len" đẹp huy hoàng Nhưng hết màu em khao khát... Anh khuyên: "Hàng mới sắp sang; Chớ gượng vơ màu Rượu-chát!" Đã chọn, lòng say chẳng nhạt, Em cùng một ý với anh. Và chỉ buồn trong giây lát Tuần sau giấc mộng sẽ thành. Ôi tuần sau! Đã mong manh Ủ một chiều say nữa đó! Gần nhau say mộng say tình, Chẳng cứ Rượu-vang màu đỏ. ________________________________________ Hànội 1936 còn nhớ hay quên ________________________________________ Em ơi, còn nhớ năm xưa Đôi ta gỡ nắng guồng mưa dệt Tình? Buổi nắng Trấn-Ba Đình, em mệt Nghỉ bên hồ lau vết mồ hôi Trong khung tóc liễu rối bời Má đào hoen phấn thêm tươi lạ lùng. Mưa chia cách, khăn hồng vò võ Thấy tôi về em bỏ đường khâu Trách rằng: Sao quá đi lâu Hẳn anh còn rẽ vào đâu tìm vần? Dứt lời nói, ân cần e lệ Cúi đầu thêu em khẽ mỉm cười Rồi lên giọng hát tuyệt vời Chỉ kim quăng ném tơi bời một bên... Em còn nhớ hay quên ngày cũ? Nắng mưa xưa ấp ủ lòng tôi. Mấy phen guồng lệ bồi hồi Gỡ tơ sầu, chẳng sao nguôi lòng này. Khăn nào quấn thành mây non Tản? Tay sông Đà chỉ loạn kim rơi... Một mình riêng nhớ, em ơi, Biết đâu Nùng Nhị nay trời nắng mưa! ________________________________________ Sơntây 1937 im lặng ________________________________________ Em biết anh chờ em ngã ba Trường-Thi Ngõ-Huyện vắng người qua Đi chung một quãng, chiều tan học Chẳng nói "yêu" mà yêu thiết tha. Em biết anh chờ em ngã tư Hàng-Khay Hàng-Trống để trao thư Lời "yêu" chẳng viết nhưng trong ý Ta đã cùng chia một động từ. Em biết anh chờ em góc nào Của Hồ-Gươm xanh như chiêm bao "Lựa hoa cài tóc cho em nhé!" Thầm dặn... không là "yêu" đó sao? Em biết ngay từ buổi nắng phai Giùm em thử áo đỡ ngang vai Bàn tay anh chạm vào da thịt In dấu "Tình-Yêu" lửa cháy dài. Em biết, trời ơi!... những buổi chiều Nghe trong im lặng nẩy mầm "Yêu" Những đêm tay nắm tay ngồi học Càng học bao nhiêu quên bấy nhiêu! Im lặng cùng nhau sống giấc mơ Tưởng như không tỉnh lại bao giờ... Còn e đời chẳng tin là thật Anh học làm thơ, em chép thơ. ________________________________________ Hànội 1937 dọc đường hoa nở ________________________________________ Lần đầu em bước lên xe Chơi xuân tỉnh Bắc nghỉ hè tỉnh Đông. Xe hơi đường cuốn bụi hồng Lắc lư xe lửa mây lồng khói xanh. Hay xe ngựa kéo vòng quanh... Xe nào em chẳng có anh ngồi kề! Đắm nhìn cỏ biếc ven đê - Hẳn em mơ ước: chuyến về xe hoa. Ý này đâu dám nói ra Sợ em hờn dỗi cả nhà ngạc nhiên Anh đành vẽ giấc mơ duyên Thành thơ gởi sóng tóc huyền nhẹ rung. Ô kìa, đã má em hồng! Anh lo hão đấy, em không dỗi hờn! Chuyến đi du thủy du sơn Chuyến về đôi lứa gần hơn liền cành. Gần hơn cả bóng với hình Sườn xe mọc cánh hoa Tình bay cao ________________________________________ Hànội 1938 trời nước tỉnh đông ________________________________________ "Sang đò cò nhẩy..." em còn nhớ, Kiều-Thu ơi, những buổi "đánh chuyền"? Bây giờ mới thật sang đò chứ; Nhịp bước chim Ương và chim Uyên! Bên kia đò ngang là tỉnh lỵ Hải-dương rồi đấy, em biết không? Mà em cần biết làm chi nhỉ! Mau xuống đò thôi kẻo mợ trông. Dắt tay nhau chạy xuôi con dốc, Bềnh bồng sông nước bỗng lao đao... Em nói: "Để em cài lại tóc!" Mà như trọn vẹn một đời trao. Gió lên, đò nhỏ xiêu chân sóng, Vừa gỡ tay ra, vội nắm tay. Đứng sát vai nhau liền cả bóng Tình ta ai gỡ nỗi từ nay? Gió lên cao mãi, đò nghiêng ngả Anh thấm dần men da thịt yêu Tưởng thấy sông trôi toàn rượu cả, Liếc nhìn: em cũng say bao nhiêu! Má đào như cháy lên ngùn ngụt Em thẹn, buông dần năm ngón hoa. Thời-gian được thả về, trôi vút, Đò đã sang sông nắng đã tà. ________________________________________ Hảidương 1937 đỉnh chót vót ________________________________________ Theo gió xuân lên đường Ngọc-hà Nẻo về tươi nắng Trại Hàng-hoa Đến vườn Bách-thảo anh reo khẽ: "Thượng-Uyển này riêng của chúng ta!" Em bĩu môi xinh: "Làm như vua!" Rồi không dưng chợt buồn vu vơ. Hỏi, em ngoảnh mặt đi nơi khác Như giấu tâm tình đang gió mưa. Anh hiểu rồi; em đã giận hờn. Làm vua, em chẳng ghét gì hơn! Ba cung sáu viện đầy nhan sắc, Hoàng hậu nào xưa tủi bóng đơn! Em giận mà em chẳng bắt đền Anh đành nói lại: "Đây Hoa-viên Của chàng thi sĩ yêu em đấy, Chỉ một mình em thôi, chớ ghen!" Nguôi rồi em vẫn còn rưng rưng Chậm bước theo anh vào giữa rừng Ai hay phút chốc em quên giận: "Anh ạ, bầy hươu đẹp quá chừng!" Chiều xuống cỏ non mơn mởn xanh Hươu sao nghển gặm lá trên cành. Bỗng nghe cọp hú vang trong gió Em riễu: "Kìa ông bạn gọi anh!" Đúng rồi... ông bạn ở sau đền Chỉ cách phòng anh một mái hiên Chuồng cọp phòng văn hai giấc mộng Đi về chung một nẻo cô miên. Bạn gọi, nhưng anh còn có em, Nắng chưa tắt hẳn, chiều xuân êm. Chúng ta phải tới non Nùng chứ? Líu ríu vừa nghe lọt tiếng chim. Thoăn thoắt trèo lên, miệng mỉm cười: "Núi chi mà thấp quá anh ơi! Đứng trên đỉnh vẫn không nhìn thấy Mặt nước hồ Gươm biếc ánh trời." Anh nhủ: "Non Nùng chẳng mấy cao; Gần đây còn có núi Trông-Sao Nhưng sườn đá dốc đầy nguy hiểm Trần tục chưa ai tới được nào." Em ngờ vực, hỏi: "Còn hai ta?" Anh cười: "May được đấy! nhưng mà Em và anh phải giàu tin tưởng Tránh hết bùn nhơ dưới gót pha." Níu vai anh xuống, em nghiêng đầu: "Chớ tưởng em còn bé nữa đâu! Em hiểu những lời anh nói lắm... Thôi, ta về nhé! Mợ chờ lâu." Đưa em về phố, tạm chia tay Trở lại vườn khuya anh vẫn say Trên đỉnh Tình-Yêu hồn chót vót Tha hồ cọp hú lộng hơi may... ________________________________________ Hànội 1938 nhớ thu ________________________________________ Những đêm đông buồn trăng vắng từ nơi vô hình yên lặng Muôn tiếng than dài đưa vẳng tung bay rẽ đám mây mù Lướt qua hồ rộng mà bờ khuya đã chìm trong sương trắng Hay vờn rung bóng tối nơi rừng sâu hồn gió vi vu... Phải chăng anh phải chăng điệu sầu thương theo gió vi vu Của nước non yêu nhớ mùa thu? Nhớ tiếc những ngày thu lại mang theo vẻ buồn tê tái Nhưng thật dịu dàng êm ái như chuông chiều thoảng mây qua Như giòng suối mơ hồ ẩn hiện bên sườn non, mê mải Rừng cây xanh bờ cỏ biếc, véo von cùng tiếng chim ca; Vẻ buồn bông lông kín đáo não nùng như khúc bi ca Của khách phiêu linh dưới bóng tà! Tia sáng mùa thu mờ dịu thoảng lướt rừng khô gió yếu Man mác nhẹ nhàng như liễu buồn như hơi thở cuối cùng. Ôi sắc đẹp gợi hồn Thơ bao vẻ thanh cao huyền diệu! Cho nên lòng Cảnh-vật vì thu say đắm đã từng rung Như lòng ai kia dưới ngón tay hồng người ngọc từng rung Xa chìm nơi biển mộng Tình-chung. Nhưng tiếc mùa thu năm ấy cũng vì non sông đã thấy Một nàng tươi xinh lộng lẫy với rèm thơ ấu mờ che Buông nhẹ gót đào non trên thảm cỏ sương đầm gió chạy Hay trên đường lau sóng lượn rồi bên bờ suối pha lê Thoắt dừng chân nàng múc trong tay ngà muôn hạt pha lê Tưới cảnh chiều hôm ánh sáng về. Hay lúc tà huy lưu luyến nơi ngàn cây xa gió chuyển Như tiên nga vườn Thượng-uyển tả tơi làn tóc đưa hương Lóng lánh áo hồng nâu như thêu gợn muôn đường kim tuyến Dưới khe lá rừng thu vắng hoàng hôn hấp hối còn vương Nàng thơ ngây ngồi nhặt lá trên đồi cỏ úa còn vương Giữa rừng thu dịu trắng hơi sương... Ngày nay phía ngàn trơ trọi hoa cỏ âu sầu than gọi Cùng bóng chiều hôm thăm hỏi: nàng tiên thu trước giờ đâu? Để riêng hiu quạnh non sông suối bạc mây hồng mong mỏi. Thu đi nàng vắng bóng ngày đông lạnh lẽo chảy càng lâu. Biết chăng, nàng tuyệt sắc, cảnh yêu người tình thắm dài lâu Vì nàng đi mang vết thương sâu? Thi sĩ buồn chung với cảnh nên khi đêm tàn sao lạnh Ngắm khoảng xa vời hiu quạnh xót cho thân thế phù du Mến tiếc nơi lầu cũ người xưa mà nay tôi phải lánh Tôi thường nghe vẳng tiếng than dài trong hồn gió vi vu. Phải chăng anh phải chăng điệu sầu thương theo gió vi vu Của lòng tôi yêu nhớ Kiều-Thu? ________________________________________ Hànội 1936 gọi lòng kiêu ________________________________________ Tự nhủ sống là quên, anh vẫn muốn Đem tháng ngày khâu kín vết chia ly Nhưng mỗi phút Thời-gian đưa thép nhọn Máu thầm rơi mỗi phút đáy tim si. Anh cũng muốn thiêu hồn trong lửa đỏ Lượm tàn tro vang bóng gửi xa đem Nhưng mỗi lúc buông tay liều mặc gió Anh nhớ ngày thơ mộng sống bên em. Anh lại muốn đắm trong đời trác táng Giữa mê ly đầy xác thịt kiêu sa Nhưng mỗi lúc đêm tan trời hửng sáng Anh khóc mùa trinh bạch sớm tiêu ma. Nên anh đến xin em lời hắt hủi Để chiều nay khi gió gọi trăng lên Anh sẽ với rừng khuya san nỗi tủi Gọi lòng kiêu mau tới giúp anh quên. ________________________________________ quay về ________________________________________ Đêm xe lửa ghé Na-sầm Lũng sâu chợt hiểu gõ lầm ải quan Núi vây lòng chảo mê man Khói sương đè nặng lá gan cây rừng. Lạc loài thôn bản rưng rưng Kiều-Thu, Hà-nội... mấy từng xa xưa! Bấy lâu xuôi ngược đường Nam Bắc Đầu máy vô tình mặc đẩy đưa. Tuần trước ga Thanh còn ruổi nắng Chiều nay xứ Lạng đã giong mưa. Vui chi phố chợ Kỳ-lừa Nằm đây nung nấu lòng dưa héo ròn... Chẳng toa nào chở rượu ngon Song song đường sắt nỉ non canh dài. Làm sao quên được tình ai Chàng Lưu còn nẻo Thiên-thai còn tìm! Mai anh bỏ kiếp giang hồ lại. Đáy biển vừa rung động mũi kim. Phải gắng thêu xong đường chỉ dở Uyên-Ương liền cánh mãi đôi chim! Dư âm Hà-nội chưa chìm Kiều-Thu còn vẹn trái tim đa tình. ________________________________________ Hànội 1939 bàn tay vần điệu ________________________________________ Nàng mong manh nhớ gã ôm sầu Rèm nhớ đìu hiu lẻ gối sầu Tình buộc mãi sầu khơi mãi nhớ Thư xem trong nhớ viết trong sầu Dâng sầu bủa kín đêm ngày nhớ Nghe nhớ lây sang gỗ đá sầu Vần điệu nở hoa xin hãy vuốt Cho nàng nguôi nhớ gã nguôi sầu. ________________________________________ Hànội 1939 rằng thực rằng hư ________________________________________ Kiếp nào Mỵ-Nương Trương-Chi Kiếp này đôi lứa tình si đã liều Chén thề hoa ngát men yêu Tự ngàn xưa bỗng một chiều lại say. Kiếp xưa đèn tỏ chiều nay Môi đào kia, má nhung này: cố nhân! Sánh vai ngâm xuống cõi trần Muôn đời xa, phút giây gần, dễ chi! Ngâm rằng đôi lứa tình si Một yêu, thôi có sá gì biển dâu! Tiếng rung vẽ giấc mơ đầu Qua thời-gian; vẫn nguyên màu chưa phai. Nòi Tình sau trước hỡi ai, Tin nhau há chỉ "một vài phần" ư? Thuyền trôi, rằng thực rằng hư Gái Lầu-Tây với Chàng Ngư-Phủ nào? ________________________________________ Hànội 1939nửa đêm trừ tịch ________________________________________ Bấy nay một mối tình cao quý Tưởng đã chìm sâu cát bụi đời Khoảnh khắc thiêu tàn duyên tục lụy Nửa đêm Trừ-tịch gió lên khơi. Giai nhân danh sĩ mấy người Bốn phương tâm sự một trời Cố-đô Mười năm qua, đến bây giờ Nhìn nhau thấy cả giấc mơ thuở nào. Xuân về nhớ thuở ngát chiêm bao Dòng nước trôi xuôi chợt nghẹn ngào Lạc lõng vàng son màu lữ thứ Cành mai gượng ánh mặt hoa đào. Mười phần xuân có gầy hao Tấm lòng xuân vẫn dạt dào như xưa Mấy phen biếc đón hồng đưa Dẫu rằng xong, vẫn là chưa thỏa nguyền. Chung một nòi Thơ chín kiếp duyên Mối tình nguyên thủy vẫn y nguyên Trải vui trăng nước sầu mưa gió Cùng lạc về đây bốn hướng thuyền. Cảm thông giữa phút hàn huyên Ta nghe cặp mắt u huyền nao nao Vũ-lăng nhớ chuyện suối Đào Chia tay chẳng biết phương nào tìm quê. Có nghĩa gì đâu một chữ "về" Nếu không ngàn dặm ngược sơn khê Nếu không ngược cả mười năm ấy Về tận kinh đô của Ước-thề! Mùa xuân quạt gởi thơ đề Bảo dùm ta - chúa Xuân hề! - còn không? Hỡi ơi, một phút mơ mòng Đã tan rồi, mấy phương lòng sầu lên! ________________________________________ Sàigòn 1955 trách gì ai ________________________________________ Ai trách gì ai những bấy lâu Xem thơ chẳng biết ý thơ sầu! Thi nhân tự trách mình thôi chứ: Bèo nổi mà sao rễ quá sâu? Cuối sông nước chảy về đâu? Rễ bèo khăng khít riêng đầu sông Tương. Chiều mưa bàng bạc phố phường Lệ rưng rưng chợt ngùi thương cho tình. Chiêm bao một phút nở hoa quỳnh Mà trắng đôi tay cũng bất bình Huống đã hoài công chờ nửa kiếp Vườn trần hoa lạ bướm Trang-sinh. Nào ai đâu bóng mê hình, Phải chăng mình tự dối mình bấy nay? Hoàng hôn xuống, lệ mưa bay Sầu lên chẳng nhắp mà cay men hờ. Hỡi ơi, tình vẫn chỉ là mơ, Sao cũng đòi phen giận với ngờ? Mới biết mình si là thế đấy... Mà ai si đến thế bao giờ! Có chăng một gã-làm-thơ Mười năm cửa khép mây mờ tháp cao Nhớ giai nhân tự kiếp nào Mở lòng ra đón trăng vào thử xem. Ví có đài gương tỏ trước rèm Mà ai kiếp trước có là em... Nhưng thôi, còn ước ao gì nữa, Bốn ngả tâm tình ngập bóng đêm! Hồn trong dĩ vãng tan chìm Ngọn tàn đăng cũng im lìm cánh hoa. Lỡ nhau một kiếp xưa mà Đành thôi ngàn kiếp sau là Sâm Thương! ________________________________________ Sàigòn 1955 một bài thơ ________________________________________ Vì ai làm một bài thơ Từ [1] bao giờ đến bây giờ mới xong. Đầu trang vằng vặc gương trong Nhạc lơi cánh bướm hương phong nụ đào Cuối trang vần điệu xôn xao Lửa si mê bỗng cháy vào làn môi... Đền nhau một chiếc hôn rồi Mười lăm năm biết có nguôi giận hờn? [2] Sánh vai căn vặn nguồn cơn: Miệng người yêu có ngọt hơn trăng rằm? Anh rằng: Đôi cánh phương tâm Mái Tây vừa thoảng hương trầm đó em! Kề vai căn vặn nỗi niềm: Má người yêu có tơ mềm tuyết nhung? Em rằng: Một đóa phù dung Mấy tang thương vẫn ngại ngùng gió mưa! Lời sao lời mới dễ ưa! Vàng nghiêng lòng chén, hoa chưa ráo thề. Hoàng-hà chi thủy lai hề? Phó cho sông chẩy ngược về trời cao! ________________________________________ mai trắng ________________________________________ Xuân mới ba mươi sáu nõn nường Riêng cành mai cũ chiếm yêu đương. Dài sông nghĩa ấy tình cao núi Pha tuyết thân này mặt nhuốm sương. Chẳng đợi Đông-quân làm Đạo-chủ Vẫn là Hoa-hậu sánh Thi-vương. Giang-Nam mộng lẫn vào Giang-Bắc Trời bốn phương, lòng chỉ một phương. ________________________________________ Sàigòn 1956 mộng giao đài ________________________________________ Nắng vàng theo gió vàng lên Có ai theo gió về trên lầu ngà? Hương bay thềm Quế xa xa Nghìn thu chị Nguyệt chưa già ai ơi! Từ theo trái Đất giong chơi Vóc băng sương có đầy vơi ít nhiều. Xót thay, lòng vẫn tiêu điều: Lửa hành- tinh, mấy mùa yêu, đã tàn. Ngọc phai vàng tắt dung nhan Tương tư lạnh khoá cung Hàn từng đêm. Lệ rơi ướt bẩy màu xiêm Ngang sông quạ réo càng thêm gợi sầu. Lệ rơi xiêm ướt bẩy màu Ngang sông quạ réo gợi sầu tương tư. Đêm qua gió vẳng lời thơ Chiều nay lại một chiều mơ xuống trần. Có ai nặng tấm lòng xuân Từ khi cõi Tục xa dần cõi Tiên? Có ai lòng nặng thiên duyên Từ khi bụi xóa đường lên non Bồng? Có ai tình cũ nặng lòng Từ khi suối thắm nghẹn giòng Thiên-thai? Để cho mộng biếc Giao-đài Xe mây rẽ lối trần ai một chiều. ________________________________________ Sàigòn 1959 tâm sự một người ________________________________________ Thơ ném mười phương Tình trao thiên hạ Mỏi nhớ mòn thương Ngàn dâu bóng ngả. Gối chăn ơi, hỡi chiếu giường, Vùi đây tâm sự thê lương! Tiếng thở dài sao rụng Hàng lệ đắng mưa tuôn. Đầu ấp vào ngươi Mình riết vào ngươi Giòng đau tâm sự khơi nguồn. Bình sinh mộng đã hoàng hôn Bông, tre, vải, cói... mồ chôn cuộc đời. Ta khóc cùng Ngươi Ta giãi cùng Ngươi Giòng đau tâm sự đầy vơi. Gối chông chênh, mền cũ nếp khâu rời Chiếu mong manh, giường hẹp của ta ơi! Trăng rụng nửa vời Đêm mờ trọn kiếp Nghiêng đĩa dầu vơi Không thành giấc điệp. Bảo giùm ta, gối hỡi chăn hời! Phương nào sự nghiệp? Tình mất đâu nơi? Hương phấn vàng son ngoài cửa khép Then cài nghe mộng tứ bề rơi. Gối chăn yêu mến, giường thân thiết, Ta mở hồn ta với các ngươi! ________________________________________ Sàigòn 1957 em chỉ là mây ________________________________________ Lờ lững sông Seine mắt mở choàng Nhìn theo muôn mảnh nguyệt đi hoang Bỗng dưng tròn bóng... Ôi ngàn thuở Vân Muội tình si đã gặp Hoàng! Sao anh ngơ ngác? Lạ lùng chưa! Em vẫn là mây tự kiếp xưa. Trời xám Paris thu nặng trĩu Lênh đênh sầu biết mấy cho vừa? Chợt gió thay chiều, sao đổi ngôi Em ca: Xin bước xuống thuyền tôi! Tiếng ngân dài ấy nghe quen lắm; Khoảnh khắc tiền thân tỉnh lại rồi. Cầu Neuf đằng xa buông thõng chân Vào sông Seine, lắng tiếng vàng ngân. "Khoan hò..." Giọng hát buồn [1] thê thiết Ai nhớ nhung gì, Vân hỡi Vân? Em bảo: Rồi trăng lặn một mình Thì mây lại nối kiếp phiêu linh. Chỉ thương bờ đá còn ghi dấu, Mà đá-thuyền-quyên vốn nặng tình. Thạch-đầu ngơ ngẩn bóng mây trôi Thiết-tháp hờn trăng lạnh lẽo ngồi. Anh ạ, Paris toàn sắt đá; Lòng đau, Sắt nọ Đá này thôi! Anh hiểu! Vàng thu sẽ dậy men Lá rơi vàng kín mặt sông Seine. Hồn anh sẽ đọng dài trên lá Để giúp em màu đan áo "len". Vân nhớ Hoàng chăng giữa phút này Cánh phi cơ lướt cánh đồng mây? Nhớ Vân, Hoàng chỉ còn hư ảnh Đôi bạn tung trời sát cánh bay. ________________________________________ Rome 1959 Ghi chú: [1] Trong tập Trời Một Phương, chữ này nguyên là "chìm": "Khoan hò!" Giọng hát chìm thê thiết ysa ________________________________________ Chén vàng men cháy những phong ba Điên đảo ngàn phương giấc mộng ngà. Xanh tuổi trăng tròn xanh bát ngát Trời xanh chết đuối mắt Y-sa. Nguyệt tỏ mười lăm chuốc chén đầy Gió reo sóng múa vị đời say Bước lên nàng đón chào thi hứng Mở trọn hương màu đôi cánh tay. Hồng nhạn truyền tin báo Hội Thơ Mây bay trắng lụa ruổi vàng tơ Bỗng dưng mái tóc nàng mê hoặc Mây bỏ trời xanh tự bấy giờ. Sao cũng mê nàng sao bỏ ngôi Đông Tây há chịu mãi lìa đôi! Tao-đàn nhóm họp mùa thu ấy Là đã Sâm Thương lửa bén rồi. Hôm mai vằng vặc mảnh tình ta Giữa Hội-Thơ riêng mở tháp ngà Có phải hồng nghê cầu đã bắc Hai chân trời nối... bảy màu pha? "Lòng em là một cánh chim trời". Mở sách, nàng ngâm giọng tuyệt vời - Ta cũng bể Đông liều cất cánh Tìm chim bể Bắc đó Nàng ơi! Cầm tay, nàng bảo: Hỡi thi nhân Mộng cũng như Thơ, hẳn có vần? Hãy buộc lên Trăng thuyền mật ngọt Đôi ta chèo tới bến Siêu-chân! Ôi, lời như ngọc ý như gương... Bỗng mắt nàng xanh đến dị thường, Bờ bến Siêu-chân vừa thấp thoáng Nổi trên gò má bập bềnh hương. Nét càng như đượm vẻ như lơi Cặp mắt nàng xanh đến não người. Bờ bến Siêu-chân vừa đánh đắm Ngàn thu vào sóng tóc đầy vơi... Giật mình! Đây sự thật phong ba Đã xé tan tành duyên chúng ta. Thơ Mộng lìa đôi, thuyền vắng ngắt Quanh co lạc mãi nẻo Ngân-hà. Để mỗi lần trăng hiện dáng thuyền Phương này tê tái giấc mơ duyên. Y-sa nàng hỡi, phương nào nhỉ Thơ có còn say Mộng ảo huyền? Bài Thơ ta mở với trăng đầy Khép lại bằng trăng khuyết ở đây. Diểu diểu nhất phương hề vọng mỹ... Sao mờ chênh chếch bóng đêm vây. ________________________________________ Knokke - Sàigòn 1959 mây sóng tình thơ ________________________________________ Đêm đêm Bắc-hải Thái-bình-dương Hai chiếc bao lan dài nhớ thương. Mượn nguyệt cầu kia làm tín trạm Mây tình lang gửi sóng tình nương. Ký hiệu truyền ra gợn nổi chìm Mang theo từng tiếng đập con tim Đàn vào hơi thở ai trinh nữ Mộng trắng thơ vàng tóc bạch kim. Hai cõi chênh nhau một góc ngày Trăng lên phương đó lặn phương này. Đôi ta chẳng thể cùng chung bóng Mà tiếc vầng trăng đẹp tối nay. Ai gạt dùm ta trục địa cầu Xiên về bên trái của châu Âu? Để ta chung một vòng kinh tuyến Khỏi bị Thời-gian chia rẽ nhau! Cuồng vọng mà thôi... giọt lệ tràn, Thời-gian vẫn kết với Không-gian Thành hai ngọn giáo tung-hoành-độ Xé mãi lòng ta đến nát tan. Đành gây trầm gọi gió Đông-phương Nổi lửa thần giao đốt dặm trường Tâm sự phóng lên bờ Tĩnh-hải Cho vầng trăng chuyển xuống Tây-sương. Cực tử màu chen sắc Ngoại-hồng Ngàn tia sầu nhớ vút hư không Băng qua Nguyệt-trạm về nơi ấy Là gã thi nhân đã cháy lòng. Nàng cũng thi nhân... có khác gì Mắt xanh ngàn thuở lại hồ ly. Trái tim nàng: chiếc thiên nga trắng, Đâu nỡ đành riêng để gã si! Cho nên trời Bắc-hải mây nao Mỗi Thái-bình-dương lúc sóng trào Hai ngả bao lan cùng họa nhịp Mở vòng tay đón một ngôi sao. ________________________________________ Sàigòn 1959 mộng chim liền cánh ________________________________________ Cách nhau mười chín giờ bay Mà không liền cánh chim này được ư? Cây sầu trút mãi lá thư Nhớ thương nát cả danh từ... Hỡi ơi! Đêm đêm nhìn ảnh mơ người Đến mòn da phấn môi cười nhòa hương. Ảnh treo dần khắp bốn tường Siết vòng vây một góc giường đảo hoang. Sóng thu giợn ánh hồi quang Gối chăn bốc lửa sầu loang canh dài. Nằm đây giõi bước chân ai Cánh bưu-hoa nở dấu hài lãng du. Ba-Lê đẹp áo vàng thu Mặt trời La-Mã sương mù Luân-Đôn. Bờ Thiên-Thanh lắng hoàng hôn Đổ xuôi Bạch-Lĩnh tâm hồn tuyết băng. Hỡi ơi, cô gái tròn trăng Duyên bèo mây lại kết bằng tóc tơ! Ba năm một mối tình Thơ Núi trông mây, bến còn mơ tưởng bèo. Tình chưa nổi sóng mà xiêu Biết ai nhớ ít thương nhiều hơn ai? Muôn giòng thư, hãy nối dài Cho song hồ với trang đài liền nhau! Sẵn trăm ngàn bức thư sầu Đường kia nối cả Địa-cầu Nguyệt-cung. Hai phương sẽ hết lạnh lùng Đêm vào một giấc mơ chung với Ngày. Sá chi mười chín giờ bay Mà không liền cánh chim này tương tư! ________________________________________ Sàigòn 1963 Tin Xuân Sang? Chưa Sang? ________________________________________ Hóa thân từ Đá-ba-sinh; Nửa hồn trăng, nửa tâm tình nước mây. Lời-thơ xõa tóc sầu vây, Tiếng-ca giông bão về đầy từng đêm... Sang Sông rồi ư, cô em? Bờ-bên-đây sóng chưa chìm cơn mê; Còn rung nát cỏ chân đê, Còn gây thương tích sáu bề giác-quan. Hay là cô em chưa sang? Bên-kia-bờ vẫn đảo-hoang-ngàn-đời... Thì Sông, thì Bến... hỡi ơi! Cỏ đau càng giợn chân trời âm thanh. Sang? chưa sang? Đành, sao đành Tin Hoa lẩn mãi sau vành nón Thơ? Bướm-xuân liệng đến bao giờ? ________________________________________ 1972 Ba Kiếp Lang Thang ________________________________________ Bài thơ này đã được Hoàng Oanh diễn ngâm NGHE NGÂM THƠ Chúng ta đánh mất cả rồi sao? Cả đến âm thanh một thuở nào... Da trống, tơ đàn, ôi trúc phách! Đều khô như tiếng hát gầy hao. Đàn mang tên Đáy mà không đáy Rút hết rồi chăng sợi nhớ thương? Hay phách, từ lâu rồi lạc phách, Không còn dựng nổi bến Tầm-Dương? Hơi ca hồng đã tan thành huyết Để tiếp vào cho má đỡ xanh? Bạc mệnh, hỡi ơi, hoàn mệnh bạc, Đâu còn ấm nữa rượu tàn canh! Hay là đêm ấy Ngưu lìa Chức? Xé nát da mình lau mắt ai? Còn được gì đâu cho mặt trống; Đập lên, hoang vắng đến ghê người! Âm thanh trống rỗng, còn chi nữa, Gắng gượng chi cho hồn Nhạc đau! Ba kiếp lang thang, ngồi chụm lại, Chúng ta mất hết, chỉ còn nhau. ________________________________________ 10.7.73 Cành mai trắng mộng ________________________________________ Thời gian chập lại cả đôi kim; Một phóng, mười hai mũi trúng tim. Giờ điểm Giao-thừa... Ai gọi đó? Mang mang tiềm thức bóng quê chìm. Góc màn sương khói nằm im, Cố đô mờ nét cuốn phim tháng ngày Đã từ lâu... Thoắt giờ đây Lòng căng thẳng chiếu lên đầy bóng quê. Hàng Cót trường tan, sóng tóc thề Dâng vào Yên-phụ ngược con đê; Xuôi ra Cống Chéo sang Hàng Lược; Từng dấu bèo theo giạt bến mê. Vàng thêu tượng đá Vua Lê; Cây quỳnh giao, lối đi về Chợ Phiên. Thoát thai từ truyện thần tiên Phất phơ bướm nhỏ chim hiền tung tăng. Đêm vườn Bách-thảo hội hoa-đăng, Cặp má đào ai giợn tuyết băng? Chiếc vượn non Nùng ngân tiếng hót, Rung theo hồn đá với hồn trăng. Mùa thu Hà-nội trẻ măng Gió may cũng gió Gác Đằng nhiều phen. Sánh vai nhau chọn hàng "len", Đẹp đôi cho đất trời ghen hai người. Xe điện Hà-đông xuống nửa vời; Mưa phùn men bốc cỏ xanh tươi. Vùng Thanh-xuân, buổi Thanh-minh ấy Chẳng biết chàng si hẹn gặp ai? Rồng lên một bóng u hoài; Ôi thôi, từng khúc ngã dài tâm tư! Chín giao thừa, tám năm dư; Cành mai trắng mộng, đêm trừ-tịch xuông. Tin xuân lữ thứ nghẹn hồi chuông, Lệ vỡ mười hai "nốt nhạc" cuồng. Sân khấu lùi xa vào ký ức, Phai dần hư ảnh cánh màn buông. Khói đâu mờ tím căn buồng; Thời gian ai đốt trên luồng thần giao? Cố đô lửa ấy gan nào? Sài-đô son sắt như bào như nung. ________________________________________ (Sài-gòn 1963) Đêm hiển linh ________________________________________ Ngõ cụt, về khuya, bước dẫm lên Mấp mô từng tiếng nấc ưu phiền. Hỡi ơi! Mẹ vẫn còn đau mãi? Nhát chém thành Sông, thịt khó liền! Tê rời mạch máu giang biên, Mười năm cốt nhục hai miền cắt ngang. Vết thương khoét lở đá vàng; Sông trôi, tiềm thức nghe vang mấy bờ... Còn đêm, hết ngõ! Chợt bơ vơ; Liệu hết đêm còn ngõ đứng trơ? Phải bóng mình đây, nằm sát đất, Như trong lòng Mẹ, đứa con thơ? Vườn hoa, pho tượng thẫn thờ; Bóng nằm kia, hẳn đợi giờ thần giao. Từng đêm hơi đất ngấm vào, Sẽ vùng lên một đêm nào đó chăng? ________________________________________ (Sài-gòn 1963) ________________________________________ Gió mời lên phải may Trăng dìu lên phải đầy Trà dâng lên phải là khói Thơ ngâm lên phải là mây Đốt đèn lên phải ma hiện Trời phải vào khuya người phải nằm say. Ma là Người... kiếp khác, Người là Trời... đêm nay. Nghe chừng lửa đã tắt Hai bờ Con-Sông này... Ờ nhỉ! đâu còn Vết-Cắt! Sao lòng ai vẫn chưa hay? Nằm kia, Người nín bặt; Vòng luân hồi đã ngược chiều quay, Ma thôi vất vưởng, trời thôi lưu đày, Cần chi nữa gió may! Tha hồ trăng vơi đầy... Thơ đang nhập thần, trà nhập đạo; Xuân đang tràn ra ngoài khói mây. ________________________________________ Mộng chim liền cánh ________________________________________ Xa tặng YSA Cách nhau mười chín giờ bay Mà không liền cánh chim này được ư? Cây sầu trút mãi lá thư Nhớ thương nát cả danh từ, hỡi ơi! Đêm đêm nhìn ảnh mơ người Đến mòn da phấn môi cười nhòa hương. Ảnh treo dần khắp bốn tường Siết vòng vây một góc giường đảo hoang. Sóng thu giợn ánh hồi quang Gối chăn bốc lửa sầu loang canh dài. Nằm đây giõi bước chân ai Cánh bưu hoa nở dấu hài lãng du. Ba-lê đẹp áo vàng thu Mặt trời La-mã sương mù Luân-đôn. Bờ Thiên-thanh lắng hoàng hôn Đổ xuôi Bạch-lĩnh tâm hồn tuyết băng. Hỡi ơi, cô gái tròn trăng Duyên bèo mây lại kết bằng tóc tơ! Ba năm một mối tình Thơ Núi trông mây, bến còn mơ tưởng bèo. Tình chưa nổi sóng mà xiêu Biết ai nhớ ít thương nhiều hơn ai? Muôn giòng thư, hãy nối dài Cho song hồ với trang đài liền nhau! Sẵn trăm ngàn bức thư sầu Đường kia nối cả địa cầu nguyệt cung. Hai phương sẽ hết lạnh lùng Đêm vào một giấc mơ chung với ngày. Sá chi mười chín giờ bay Mà không liền cánh chim này tương tư. ________________________________________ (Sài-gòn, 1963) Buồn điều chi ________________________________________ Người buồn ư? Buồn điều chi, Hỡi hỡi CON NGƯỜI viết bằng mẫu tự? Trong đó có anh, gã đàn ông biệt xứ, Trong đó có em, bà công chúa hoài nghi. Có cả anh, chàng trai từng đêm tự tử, Có cả em, cô bé giữa mùa vu quy. Và cả anh, tay hào kiệt đang làm lịch sử, Và cả em, gái cầm ca chớm hết xuân thì. Tôi biết anh buồn điều chi; Tôi biết em buồn điều chi! Này nhé: mười phương tâm sự Cuốn theo ngày tháng trôi đi... Khoảnh khắc trời hoang biển dữ, Nghe quanh tiềm thức, tư duy, Siết chặt giải băng sơn, đè nặng đám mây chì. Hoa còn đây, trăng còn đó chứ! Nhưng là hoa là trăng thế kỷ Hai-mươi. Và chúng ta, đâu phải những con người Của bình minh Ngôn-ngữ! Mà có thể chạy theo trăng tìm nhạc tứ, Ngồi bên hoa chờ bắt sóng hương trời... Hoa kia dù úa dù tươi Cũng chỉ là biểu tượng Kết thành bó trong tay một cô dâu miễn cưỡng Hay kết thành vòng trên nấm mộ nắng mưa phơi. Cuộc thưởng hoa bày cho hoa tự thưởng Mặc cho phấn khóc son cười! Giữa nếp sống duy hình, duy lượng, Thề hoa; câu chuyện nói mà chơi! Vầng trăng kia tròn, khuyết, đầy, vơi, Cũng chỉ là một sân bay để phi thuyền đáp xuống, Gần, xa... trong tương lai. Núi phễu chênh vênh: chỗ đặt pháo đài, Rốn biển Câm: dàn hỏa tiễn ngày mai. Ảo ảnh cung Thiềm chết uổng; Cành đan quế mang trái cầu mọt ruỗng, Nhạc Vũ-y pha tín hiệu ngắn dài! Ôi, diễm lệ màu hoa, nét trăng tình tứ, Đang từng phút sa lầy vũng bùn Nguyên-tử, Nàng Thơ vạn kiếp sầu bi! Kìa: ngập tới thềm vai, ngập tới rèm mi! Đất dựng sững thành băng, Trời đậy kín vung chì... Đã đến lúc vùi sâu kim cổ; Trọn một nếp văn minh cả ngàn thu phong độ Nhường cho loài Máy chỉ huy. Lúc ấy Con Người, gọi tên bằng chữ số, Hẳn sẽ không buồn điều chi! Vì chẳng còn anh, gã đàn ông biệt xứ; Vì chẳng còn em, bà công chúa hoài nghi. Cũng chẳng còn ai từng đêm tự tử; Cũng chẳng còn ai giữa mùa vu quy. Và chẳng còn đâu Lịch-sử. Và chẳng còn đâu Xuân-thì! Hỡi hỡi Con Người chẳng còn tên ấy nữa, Làm sao ngươi buồn nổi điều chi! ________________________________________ (Sài-gòn, 1964) Nghĩa trang câm nín ________________________________________ Hồn ma rên rỉ đáy mồ sâu: Đất sống còn chăng cuối nhịp cầu? Mép vải tay run, người cúi mặt; Phù kiều ai biết dẫn về đâu!... Hai hàng thông đứng trơ trơ ngọn, Nhìn thấy gì, sao chẳng mách nhau? Ơi hỡi!... đêm đêm bừng trái sáng, Cây già nhiễm độc chết từ lâu! Chỉ nghe siết chặt quanh hài cốt Màng lưới Âm-ti mắt đỏ ngầu... ________________________________________ Nghĩa trang Bắc-Việt (Sài-gòn) Ngày 14 tháng 7 Đinh Mùi (1967) Nỗi lòng phương thảo ________________________________________ Con oanh đứt ruột làm chi Lửa phai màu áo, mơ gì Vương Tôn? Chừ nghe Xuân cũng vô hồn, Ngàn hoa tiếng nổi như cồn, sá đâu? Gió tanh rền rĩ Mê Lâu, Cỏ Tương Tư kết ngôi Sầu quê Say. Mênh mông xương trắng ai bày? Khói bên kia... sóng bên này... hỏi ai? Mấy mùa thơm Cúc thơm Mai, Sao mùa thơm để thiệt loài Cỏ Thơm? Bụi hồng tung... vó ngựa chờm... Máu xanh chẳng múa đường gươm nữa rồi? Bóng thiều vun vút như thoi, Nát lòng tơ biếc, ai soi thấu tình? Hôm nao cánh én đăng trình; Nép bên cầu, vẫn tưởng mình còn non. Thảo lư tiếc mộng không tròn; Rồng bay, tấc cỏ riêng còn ngát chăng? Bước du xuân chợt dùng dằng; Bờ đê lửa đóm giăng giăng ngập trời. Thuồng luồng đâu đó phun hơi, Lâu đài la liệt cách vời Tiêu Tương. ________________________________________ (Sài-gòn, Xuân Bính-ngọ, 1966) Sương gió bồng bênh ________________________________________ xa gửi bạn N.B. Hỡi kẻ đúc gươm lò Chiến quốc, Từng đem mạng sống đổi gươm linh, Chỉ mong ánh thép xoay thời cuộc Trở lại mùa Thiên-hạ-thái-bình Nhớ Ngươi, ai nhớ bằng Ta nhớ! Ta tráng sĩ từng như mây bay Ghé bến Hoàng Sa, chân dẵm lửa Tìm gươm... Và đã được trao tay. Tráng sĩ là ta; Ngươi ẩn sĩ; Hai vai Sống Chết nay chia bờ; Hỡi ơi, Bính nhớ Hoàng không nhỉ? Hà Nội đêm nào diễn kịch thơ! Ôm Bóng Giai Nhân từ mộng ảo Vào không gian Kịch hiện chân thân, Ta cùng Ngươi đã chung hoài bão: Gươm sáng ngời lên giữa điệu vần. Nhưng rồi... Sân khấu nằm tê liệt, Trời Cố Đô như bóng mất hình Khói đắng men cay đêm tiễn biệt: "Con chim bằng vỗ cánh dời sang Nam Minh." Bài Ca Tận Túy rung thành lệ, Ngươi bảo: "Thơ Hoàng phải Bính ngâm!" "Lỡ Bước Sang Ngang - Ta nhủ khẽ - Gươm thiêng trong kịch chớ trao lầm!" Ai hay Đời chẳng Thơ như Kịch Năm ấy Ngươi đi là "một đi..." Dẫu có trở về, nhưng tịch mịch Hình phai bóng lợt đâu còn chi! Còn ai diễn Bóng Giai Nhân nữa? Ngươi với Cố Đô cùng mất nhau. Ta mất cả hai... Còn một nửa Cuộc đời... Thôi cũng xế ngàn dâu! Ném lên sàn gỗ? Ai cùng diễn? Ném xuống, nào ai mở Quỷ Môn? Ném tới, ba chiều xương máu nghẹn Đành thôi, Bính ạ, Một càn khôn! Hoàng đang ở cõi "Vô hà hữu" Bính lại, đừng lo đường lối mê! Chẳng thấy ngả nghiêng hoa thạch lựu? Hoàng ngâm thơ Bính... có hồn ghê! "Chừ đây bên nớ bên tê, Sương thu xuống, gió thu về, bồng bênh" Cầm tay, vẳng tiếng gươm ngày nọ Bến nước mười hai khóc nổi nênh! ________________________________________ (Nam-đô, tiết tháng Bẩy, 1967) Cước chú. Đoạn 1, 2, 3 - Nguyễn Bính là tác giả kịch thơ Bóng giai nhân, do Ban Kịch Hà-Nội đưa lên sân khấu Nhà Hát Lớn, đêm 10-10-1942; N.B. thủ vai ẩn sĩ đúc gươm; V.H.C. thủ vai tráng sĩ đến bến Hoàng-sa cầu gươm báu. Nhưng muốn cho gươm "có hồn", cần phải giết ngay kẻ đứng trước mặt mình; thế là kẻ đúc gươm đã vui lòng chịu chết, trao nhiệm vụ "bình thiên hạ" cho tráng sĩ, người xứng đáng dùng gươm. Đoạn 5 - Câu thơ này (Con chim bằng...) của V.H.C. tiễn N.B., trong Bài Ca Tận Túy; N.B. vào Nam từ 1944. Đoạn 6 - Lỡ Bước Sang Ngang là tập thơ đầu tiên của N.B. Đoạn 11 - Hai câu thơ này (lục bát) của N.B. đã viết ở Huế (1944). Nhớ mai ________________________________________ Khói tỏa thơ ngâm dưới gốc này Hôm nào... để nhớ tới hôm nay, Tiếng tiêu thổn thức bên thành nổi Từng trận mưa hoa trắng vũng lầy. Rã cánh em hồng theo chị bạch Hồn thơm biết có gửi đâu đây? Phút vui những tiếc sao mà ngắn Nâng chén thanh mai giọt lệ đầy. Hoa lý hoa đào không giải ngữ Một mình tỉnh giữa bốn phương say. Tương tư, mượn giấc không thành giấc Bao đĩa dầu vơi ngọn nến gầy. Cành Bắc cành Nam đều giá buốt Thâu đêm ngồi lẻ ấp da cây. Nhìn trăng soi chếch vào song vắng Hận kiếp tu xưa đã chẳng dầy! ________________________________________ (Sài-gòn, 1963) Ngấn lệ trăng soi ________________________________________ Móng hồng còn vết trên cao Hồng sơn còn ngóng thi hào Nguyễn Du. Sắc hương nằm lạnh thiên thu: Bạc phau gò tuyết, sa mù nửa vai. Sớm chiều mây trắng đeo đai, Giá băng nín thở cho dài nhớ thương. Tiếng Thơ từ buổi lên đường, Gươm đàn chắp cánh Đoạn trường ra khơi. Mang mang rốn biển chân trời, Quặn đau ruột đất rã rời vòng sao. Mở hai thế kỷ nghe vào: Xương khô lỗi nhịp máu đào, còn căm! - Nơi đâu trường dạ tối tăm Để nơi đâu có trăng rằm đầy trang? Năm mươi năm lẻ mơ màng, Đời ai rút ngắn cho Nàng Thơ xinh? Hồng bay để dấu bất bình, Tuyết non cao thoắt hiển linh ý thần. Nỗi đau ném chữ gieo vần Chín mươi chín ngọn xa gần còn in. Hồn Xưa không ngẩng lên nhìn, Mực đen giấy trắng muôn nghìn cũng hư. Lưng rùa trao nét Lạc Thư, Bắc phương đã sáng lên từ mặt sông. Trời Nam chẳng tuyệt giống hồng, Đầu non còn gửi lời thông điệp về! ________________________________________ (Sài-gòn, 1965) Còn đâu Vọng-các ________________________________________ Ôi, Chùa Phật Ngọc mái long lanh; Đất Phật từng gieo hạt Ngọc lành...! Du tử dâng hồn lên Vọng-các. Gương soi chẳng chút úa màu xanh. Đê mê hài hán bước Triều-thiên; Nhạc nữ, hoa thần, hay Giáng-tiên? Cong vút bàn tay ai mở nhịp: Cánh Thơ, giàn Nhạc, đêm Hoa-viên. - "Thi sĩ từ đâu tới chốn này?" Tiếng ai vừa cất phới hương say? - "Từ đâu? anh cũng không còn nhớ, Em ạ!... chim trời mỏi cánh bay!..." Nửa hé vành môi, nửa ngập ngừng, Nàng xoay nhịp bước, ngả vòng lưng... Hỡi ơi!... đã ngấm men hồ hải Vào tận vùng cung điện kín bưng! Xiêm áo tần phi giợn ngọc ngà Lửa thiêu cuồng vọng khắp làn da... Phút giây nghe chĩu bên lồng ngực: Tiếng thở dài buông, rũ cánh hoa. Nàng gượng cười; trăng tắt đã lâu; U-cung đòi lại đóa Lan sầu. Mái đền cong vút tay ai đó? Ngà ngọc xin đừng hoen lệ châu! Xứ Thái mây chìm khóa bến Mơ, Vàng son thăm thẳm bụi tung mờ. Còn hương vương giả thơm giàn Nhạc, Hay cũng tàn theo đêm hội Thơ? ________________________________________ (Bangkok, 1964) Kẻ Việt người Tần ________________________________________ (Lời thiếu nữ ) Đâu nắng Trùng dương men bốc cao? Nơi đây thu bủa lưới mưa rào! Gối chăn lớp lớp tràn băng giá Từ buổi Sông chia Bến nghẹn ngào. Đá chẳng hai phen sầu dựng tượng Giữa mây huyền sử khói ca dao. Ngày qua, hồn mất dần tin tưởng, Xác cũng già đi mỗi tế bào... Anh ơi! Mười một năm rồi đấy; Anh nghĩ rằng em trẻ mãi sao? Cái tuổi tròn gương, trăng độ ấy Đã vơi nhiều lắm, chả còn bao! Chỉ còn như chiếc liềm đe dọa Cắt xuống đời xuân một sớm nào. Em sợ... khuya nay đèn sáng quá! Trên tường in đậm bóng gầy hao... Rồi mai rồi mốt tàn binh lửa Và cũng tàn theo cặp má đào; Lỗi ước, Mỵ Châu đành lệ ứa, Không còn can đảm rắc nga-mao! ________________________________________ (Sài-gòn, 1965) Vọng phu ________________________________________ Lệ nghẹn đường trôi về biển Đông; Uổng mơ tin nhạn đón tin hồng. Nghe chăng? Núi dựng sầu chinh phụ; Nam Bắc hai phương đá ngóng chồng. Sáng choang sắt thép ngày ra đi; Kẻ ngược người xuôi, khinh biệt ly. Dứt áo, sông Tần hay bến Việt, Nào ai thao thức nhớ nhung gì! Ải Bắc vung gươm mộng đẹp thay! Giang Nam quăng chén vào cơn say... Rằng: Mai, ngựa ruổi vang rền sấm. Rằng: Sẽ vòm sao rụng xuống tay. Nhưng gái-yêu-chồng riêng thiết tha Được vui xum họp giữa quê nhà. Hiển vinh nào xứng niềm đau xót Trỏ bóng mình cho con gọi "cha"? Ôi mây Hoài-thủy khói Đồng-đăng! Khói bạc mây vàng một ánh trăng... Mây khói hai phương trời có biết Cũng mòn gan đá Vọng-phu chăng? ________________________________________ (Sài-gòn, 1966) Ngẫu Cảm ________________________________________ Sao lên từng nụ ngọc lưu ly Trái đất còn xanh chẳng vội gì Hồ giỡn gót sen mây bạc đắm Sông trôi tóc liễu gió vàng si Trời mong thu tới cao vầng trán Núi hẹn xuân về đậm nét mi Cặp mắt trùng dương vừa gợn sóng Kìa hoa đương độ nguyệt đương thì Sống giữa chiêm bao vạn cuộc đời Trắng tay sầu ngất tám phương trời Thanh gươm quyết tử mài chưa bén Ngọn bút mưu sinh giá cũng hời Dâu bể hoang mang lòng phật khóc Gối chăn lạnh lẽo tiếng ma cười Bên sông từ đấy hoa mai nở Không chút cuồng si tưởng bóng người Trời vô tâm quá đất vô tình Biết gửi vào đâu cái-chính-mình Tiếng ếch đã trùm lên tiếng sóng Màu đen lại ngả xuống màu xanh Uổng cho thơ dẫu bầy trăm trận Ngán nhẽ sầu khôn phá một thành Tưởng tới nguồn đào thôi lại tiếc Con thuyền đêm ấy nhẹ tênh tênh Trở gót quê say ngược Suối Điều Nét hoa mờ tỏ sóng phiêu diêu Lên tiên về tục thương Từ Thức Lấy ảo làm chân học Thúy Kiều Vạn thuở đắng cay gì đỗ vũ Một cành yên ổn chứ tiêu liêu Đường xuôi cây đá bừng nhân ảnh Cầu quạ chênh vời nguyệt té xiêu Lửa khóa then mây bốn vách trời Về đâu mộng cũng chẳng đành nơi Vẫn chưa ý gửi vào thơ được Mà đã dâu toan hóa biển rồi Ngọn gió nghe chừng xoay mãi hướng Vầng trăng ai nỡ xẻ làm đôi Tin xuân lạnh lắm rồng ao cạn Há chỉ phòng thu lệ nến rơi Này lúc ngàn hoa đẹp sắc hương Ghen gì tô điểm, hỡi Thu Nương Cay men đối cảnh ngùi muôn thuở Ôm bệnh lên lầu cảm bốn phương Thuyền mộng đã trôi vào lửa khói Tơ tình lại dệt xuống văn chương Áo xanh buổi ấy màu thêm bạc Mái tóc lo đời cũng nhuốm sương ________________________________________ Chép theo thi phẩm Rừng Phong